बासुदेव पोखरेल, गुल्मी
आजको नेपालमा राजनीतिका नाममा झुटो भाषण र असल कुरा गुमाउनुले देशलाई एउटा कठिन घेरामा पुर्याएको छ। राजनीतिक नेताहरूको भाषण, जसले जनतालाई ठूलो आशा र विश्वास दिलाउँछ, प्रायः झुटो र अवास्तविक हुन्छ। यो स्थितिले देशको भविष्यलाई नै खतरा पुर्याएको छ।
देशको समृद्धि र विकासका लागि जिम्मेवार नेताहरूको आवश्यकता छ, जसले केवल भाषणको माध्यमबाट होइन, व्यवहार र कामको माध्यमबाट पनि जनतालाई प्रभावित पार्न सक्छन्। नेपालका नेता प्रायः चुनावी समयका लागि मात्र जनतालाई लोभ्याउने भाषणहरू दिन्छन्। तिनीहरू आश्वासन दिन्छन् कि भ्रष्टाचार अन्त्य गरिनेछ, रोजगारका अवसरहरू बढाइनेछन्, र शिक्षा र स्वास्थ्यको स्तर सुधारिनेछ।
तर, यस्ता वचनहरूको प्रभाव केवल चुनावी प्रक्रिया सम्म मात्र रहन्छ, र जब चुनावको समय समाप्त हुन्छ, ती वचनहरूको कार्यान्वयन गुमी जान्छ। यसले जनतामा विश्वासको संकट सिर्जना गर्छ, र यसका परिणामस्वरूप असन्तोष र आक्रोश फैलन्छ। जब जनताले आफ्नो नेताबाट प्रतिफल नपाउँदा, तिनीहरूको आशा मरेको महसुस हुन्छ।
पत्रकारिता साँचो र निष्पक्ष सूचना प्रस्तुत गर्ने जिम्मेवारी राख्दछ। तर, नेपालको जस्तो राजनीतिक वातावरणमा पत्रकारहरूले आफूलाई खतरामा पार्न नचाहने प्रवृत्ति देखाउँछन्। दलहरूको प्रभाव र दबाबका कारण, धेरै पत्रकारहरूले आफ्नो कार्यक्षेत्रमा स्वतन्त्रता र निष्पक्षता गुमाएका छन्। धेरैजसो मिडियामा राजनीतिक दलहरूको प्रभाव परेको छ र यसले जनतालाई साँचो र निष्कलंक सूचना पुर्याउनमा अवरोध उत्पन्न गर्छ।
यसले समाजमा गलत धारणाहरू फैलाउँछ र झुटो जानकारीका आधारमा जनताले निर्णय लिन्छन्। राजनीतिक दलहरू प्रायः मिडियामा दबाब प्रयोग गरेर आफ्नो स्वार्थलाई पुरा गर्न चाहन्छन्। पत्रकारहरूलाई धम्की, मोलतोल, र डरको सामना गर्नुपर्छ, जसले गर्दा तिनीहरूले साँचो समाचार र तथ्यहरू जनतासम्म पुर्याउन सक्दैनन्।
दलहरूले मिडिया संस्थाहरूलाई आफ्नो पक्षमा राख्न र विपक्षमा रहेको समाचारलाई दमन गर्न विभिन्न रणनीतिहरू अपनाउँछन्। यसले प्रेस स्वतन्त्रता र लोकतन्त्रलाई कमजोर बनाउँछ। यदि पत्रकारिता स्वतन्त्र नहुन सके, भने समाजमा सही विचार र सूचना फैलाउन कठिन हुनेछ। नेपालको वर्तमान राजनीतिक परिप्रेक्ष्यमा, जहाँ झुटो भाषण र असत्यको वर्चस्व छ, त्यहाँ जनताको वास्तविक हक र हकदारलाई लाज नमान्दै सही दिशा दिनु अत्यन्त आवश्यक छ।
नेपालका नेता र दलहरूले जनताको हक र हितको विचार गरेर आफ्नो नीति र कार्यक्रम बनाउनु पर्छ। जनता तिनीहरूको विश्वास गर्छन्, र यो विश्वास नफर्काउने जिम्मेवारी तिनीहरूको हो। जसरी एउटा राम्रो नेतृत्वले जनतालाई सही दिशा दिन्छ, त्यस्तै पत्रकारिता पनि सही र निष्पक्ष जानकारी प्रदान गर्नका लागि जिम्मेवार छ।
समाजको साँचो अवस्थामा सुधार ल्याउनको लागि, पत्रकारिता र राजनीति दुवैलाई आफ्नो कार्यमा सुधार ल्याउन जरुरी छ। पत्रकारहरूलाई तिनीहरूको काममा पूर्ण स्वतन्त्रता दिनुपर्छ, र राजनीतिज्ञहरूले जनताको पक्षमा निर्णयहरू लिनु पर्छ। जबसम्म यी दुई पक्ष साँचो र निष्पक्ष रूपले काम गर्दैनन्, तबसम्म नेपालको राजनीतिक परिप्रेक्ष्यमा सुधारको सम्भावना निकै कम छ।
नेता र दलहरूले आफ्नो स्वार्थका लागि झुटो भाषण गर्नु र जनतालाई भ्रमित गर्नु देशको लागि हानिकारक छ। पत्रकारहरूले सत्य लेख्न र समाजमा सचेतता फैलाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका निभाउनु पर्दछ। हामी सबैलाई जिम्मेवार र निष्पक्ष भएर कार्य गर्नुपर्ने समय आएको छ, ताकि साँचो कुरा जनतालासम्म पुर्याउन सकियोस् र देशलाई सही दिशा दिन सकियोस्। पत्रकारिता र राजनीति दुवैले यदि आफ्ना जिम्मेवारीहरूलाई पूरा गर्न सके भने, नेपालको भविष्य उज्जवल हुनेछ।
